Inzet van fysiotherapie bij COPD patiënten is gericht op:
- Verbeteren en onderhouden van de algehele conditie / longfunctie.
- Verbeteren en onderhouden van kracht en uithoudingsvermogen van de perifere spieren.
- Optimaliseren van het ademhalingspatroon.
- Indien nodig aanleren van sputum evacuerende technieken.
- Voorkomen van excacerbaties/longaanvallen.
- Verbeteren of onderhouden van de kwaliteit van leven.
- Gemotiveerd zijn en blijven om te voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB).
Doelgroep
- Mannen en vrouwen met diagnose COPD
Indien FEV1 lager dan 80% komt patiënt in aanmerking voor vergoeding uit de basis zorgverzekering. Bij hogere FEV1 mogelijk vergoeding van longrevalidatie/beweegprogramma COPD via aanvullende zorgverzekering.
Let op bij gebruik van de basisverzekering wordt ook het eigen risico aangesproken.
- Verminderde conditie ondanks medicamenteuze therapie.
- Niet in staat zelf de conditie te verbeteren.
- Gemotiveerd om longrevalidatie te gaan doen en de conditie te verbeteren.
- Indien van toepassing en mogelijk SMR.
Relatieve contra-indicaties:
- Multiple aandoeningen, zoals hartfalen, CVA, vaatlijden, die de training riskant maken of belemmeren. Tenzij de behandelend arts toestemming geeft voor de training.
- Saturatie in rust frequent 90% of lager. Hierbij eerst overleg met de longarts; ondergrens saturatie bepalen.
- Een BMI < 21 kg/m2 of VVM <16/17. Hierbij eerst overleg met longarts, diëtiste of longverpleegkundige of training niet te zwaar is. Mogelijk ook aangepaste vorm van training noodzakelijk.
Gegevens nodig bij verwijzing naar fysiotherapeut:
- Medische diagnose, inclusief longfunctiegegevens , aantal longaanvallen over het afgelopen jaar, uitslag van metingen van mMRC en CAT score. Vermelding van categorie A,B,C of D.
- Medicatie gebruik
- Comorbiditeit (specifiek gerelateerd aan inspanning)
- Indien aanwezig verslag laboratorium testen; maximale inspanningstest en VVMi.
Inhoud longrevalidatie:
- Adembegeleiding
- Mucusklaring
- Verhogen ziekte-inzicht
- Ontspanning
- Houding en beweging
- ADL-functioneren
- Begeleiding na exacerbatie
- Spierkracht verbeteren
- Conditie training (interval of duurtraining)
Klinimetrie: Te gebruiken bij aanvang, halverwege en aan eind van het programma
- 6 MWT
- Knijpkracht meting handspieren
- Borgscore voor benauwdheid
- Borgscore inspanning
- CCQ (Clinical COPD Questionnaire)
- MRC Dyspneu-Schaal (Medical Research Council)
- PSK (Patiënt Specifieke Klachten)
- Saturatiemeter/ hartslagmeter
- Vragenlijst Nederlandse Norm Gezond Bewegen
- Bloeddrukmeter
- Gewicht/vetpercentage (elektronisch of via huidplooimeting)
- HF in rust
Rapportage naar verwijzend arts en/of huisarts bij tussentijdse controle en bij ontslag fysiotherapie.
Belang van vroegdiagnostiek
- Bij mensen met COPD dient aandacht voor behoud of optimaliseren van het inspanningsvermogen een onderdeel te zijn van de behandeling. Inspanningstraining wordt aanbevolen bij patiënten met COPD (in alle stadia) met inspanningsgerelateerde participatieproblemen of klachten.
- Mensen met een vroeg stadium van COPD motiveren tot een gezonde leefstijl vertraagt progressie
- Vermindert het aantal exacerbaties/longaanvallen.
Bijlage (bron: website KNGF)
Om voor vergoeding vanuit de basisverzekering in aanmerking te komen moet de patiënt voldoen aan:
1. Minimaal Gold classificatie II of hoger (tabel 1).
2. Het (maximum) aantal behandelingen waar de patiënt recht op heeft is gekoppeld aan de zwaarte van de aandoening. De criteria hebben betrekking op de ernst van de symptomen (gemeten met de mMRC en CAT) en het aantal en ernst van exacerbaties/longaanvallen (tabel 2).
Wat wordt wanneer vergoed?
Er wordt een onderscheid gemaakt in het maximaal aantal behandelingen in het eerste behandeljaar en het maximaal aantal vervolgbehandelingen in de jaren daarna. Door het Zorginstituut worden de behandelingen in het tweede en in de volgende jaren ‘onderhoudsbehandelingen’ genoemd. In tabel 3 lees je wat wanneer vergoed wordt.
De aanspraken gaan in op de datum van de eerste behandeling door de fysiotherapeut.
